Gedetailleerd gerestaureerde huizen, fonteinen, beeldhouwwerken, informatieborden en historische straatjes. Wie door het hart van Schmallenberg wandelt, begrijpt waarom deze plaats tot de mooiste beschermde stadsgezichten van de deelstaat Nordrhein-Westfalen (NRW) behoort. Na de niets ontziende stadsbrand van 1822 nauwgezet volgens de klassieke regels opnieuw opgebouwd, lijken de kaarsrechte, solide voorgevels met diepgelovige spreuken en de onopvallende elementen van de Jugendstil de eigenwaarde van de inwoners uit Schmallenberg te weerspiegelen. Het is een architectuur dat de trots van de mensen op hun eigen streek én hun betrouwbaarheid tot uitdrukking brengt.
Aanvullend aan deze architectuur vertellen beeldhouwwerken, straatjes en bronzen maquettes, hier ernstig en daar met een knipoog over moeilijke tijden en plezierige anekdotes. Zo zit voor het gemeentehuis van Schmallenberg de ‘Breybalg’, staat aan de Weststraat 21 de ‘Floigenkasper’, die helemaal bezeten was om te kunnen vliegen, terwijl iets verder in die straat het houtsnijwerk van de spaarder en degene te zien is, die het geld over de balk gooit.
Met in totaal 64 interessante plekken zorgt de historische stadswandeling voor twee genoeglijke uren en een interessante inkijk in de geschiedenis van Schmallenberg. Ook over de huidige tijd van de stad wordt natuurlijk verteld. Pas in 2007 schreef de stad met de openluchtexpositie ‘Gewone mensen’ van Christel Lechner ver over de eigen grenzen heen weer geschiedenis. Enkele van de ruim 100 kg zware betonnen beelden zijn dankzij forse schenkingen in Schmallenberg blijven staan en zitten. Zoals bij voorbeeld ‘het lezende paar’ op de rotonde bij het voormalige station. Vanuit een innerlijke vrede, die naar buiten uitstraalt, groeten ze als het ware alle inwoners en gasten. Zonder veel theater laten ze zien wat Schmallenberg belangrijk vindt: zijn liefde voor de streek, voor kunst en cultuur.